Ingrid Leyer Semaan2025-10-132025-10-131998Semaan, I., L., "The Mountain, the Land and the Ruins", "Haigazian Armenological Review", 1998, Beirut, pp. 89-120https://haigrepository.haigazian.edu.lb/handle/123456789/793Abstract Անատոլուն... Քիւրտիստանի կուսականութիւնը... Հայաստանը... Նոյեան տապանը եւ այգին... Արարատ լեռը... Եդեմի պարտէզը՝ վայրեր ուր հասան Արեւելք ճամբորդող ճանապարհորդները, մարդկութեան ժամանակի եւ տեղի սկզբնաւորման իրենց փնտռտուքին մէջ... Անյիշելի ժամանակներէ ի վեր Սուրբ Լեռն ու անմիջական շրջակայքը հրապուրեր են մարդկութեան երեւակայութիւնը։ Ուսումնասիրութիւնը կը ծանրանայ ԺԹ. դարու կէսերէն մինչեւ Ի. դարու սկիզբը առասպելական այս վայրերը այցելած ճանապարհորդներուն-ուխտաւորներուն՝ տպաւորութիւններուն, ճեպագրութիւններուն, նկարագրութիւններուն, տեղական բնութեան ու բնակչութեան հետ իրենց շփումներուն, եզրակացութիւններուն, եւ իրենց այս խորհրդաւոր ուխտագնացութեանց վերաբերող գրութիւններուն-գիրքերուն։ Այս օտարերկրացիներուն ոդիսականը ի յայտ կը բերէ նաեւ շրջանի բնակչութեան կենցաղին, առօրեային, անցեալին բնակած մեծ ու հսկայ քաղաքներուն, ինչպէս Անիի, Կարսի, Վանայ Լիճի Աղթամար կղզիին ճարտարապետական նուաճումներէն եւ ներկայի ճակատագրէն դրուագներ։