Bernard Von Breydenbach's Peregrinatio in Terram Sanctam and its Significance for the History of Armenian Printing
Loading...
Date
1992
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Հոս տրուող յօդուածը կը բաղկանայ երեք մասերէ, որոնց առաջինով կը տրուի Պերնարտ Ֆոն Պրէյտենպախի դէպի Երուսաղէմ ուխտագնացութեան պատմութիւնը։ Պրէյտենպախն իր ուխտագնացութեան ձեռնարկեց 25 Ապրիլ 1483-ին երկու ուխտակիցներու ընկերակցութեամբ եւ տուն դարձաւ միայն 1484-ի Յունուարին: Հոս Մայնցի մէջ, որուն աւագերէցն էր անիկա՝ տոմինիկեան կրօնաւոր Մարթին Րոթի օգնութեամբ գրեց իր ճամբորդութեան պատմութիւնը։ Հատորը լոյս տեսաւ 1486-ին, եւ յաջորդ երեքուկէս տասնամեակի ընթացքին անիկա ունեցաւ 12 տպագրութիւն, որոնցմէ երեքը՝ լատիներէն, երեքը` գերմաներէն, մէկը՝ ֆլաման, չորսը՝ ֆրանսերէն եւ մէկն ալ՝ սպաներէն լեզուներով։ Բոլորն ալ պատկերազարդուած են այցելուած վայրերու, անօրինակ ու անծանօթ կենդանիներու, այլազան ժողովուրդներու զգեստի եւ զանազան լեզուներու այբուբենի գծանկարներով եւ տախտակներով: Այս բոլորին մէջ հետաքրքրական կը մնան հայերէն լեզուի այբուբենի տախտակն ու գործին այն հատուածը, որ կը խօսի հայուն եւ անոր կրօնական ու ընկերային առօրեային մասին։ Վերջին այս վկայութիւնը, առաջին անգամն ըլլալով, կը տրուի անգլերէն թարգմանութեամբ, զոր հեղինակը կը կատարէ գերմաներէն եւ լատիներէն հրատարակութիւններու հետեւողութեամբ։
Յօդուածին երկրորդ մասը կը խօսի պաւարացի Եոհան Շիլթպերկերի գործին մասին, որ լոյս տեսաւ 1473-ին՝ Եոհան Շիլթպերկերի Գերեվարութիւնը եւ Ճամբորդութիւնները վերնագիրով: Այս գիրքին թիւ 13, 62, 63, 64, 65 եւ 66 գլուխները կը խօսին հայութեան, անոր ժամանակակից պատմութեան եւ լեզուին մասին։ Յստակ է հայութեան հանդէպ տածած համակրանքը Շիլթպերկերի։ Անիկա կը վկայէ թէ «ես մի՛շտ ալ ապրած եմ հայերուն հետ, որովհետեւ անոնք շատ սիրալիր են գերմաններուն հանդէպ. եւ որո՛վհետեւ գերման մըն էի ես՝ անոնք շատ ազնիւ կերպով վարուեցան ինծի հետ. աւելին՝ ինծի սորվեցուցին իրենց Հայր Մերը եւ լեզուն...»։
Յօդուածին երրորդ եւ վերջին մասով Ներսէսեանը կու տայ մէկ շարքը` 12 հնատիպ գիրքերու, որոնք կը բացակային հեղինակին Catalogue of Early Armenian Books, 1512-1850, (London, 1980) գործէն, եւ որոնք կը խօսին հայութեան, հայերէն լեզուի եւ տէրունական աղօթքի մասին, եւ կու տան այդ աղօթքը լատինատառ հայերէնով։
Description
Keywords
Citation
Nerssesian, V., "Bernard Von Breydenbach's Peregrinatio in Terram Sanctam and its Significance for the History of Armenian Printing", Haigazian Armenological Review, 1992, Beirut, pp. 41-59