Browsing by Author "Vahram L. Shemmassian"
Now showing 1 - 3 of 3
Results Per Page
Sort Options
Item Musa Dagh During the Armenian Massacres of 1909 in Ottoman Northwestern Syria(2018) Vahram L. ShemmassianՀեղինակը լուսարձակի տակ կ'առնէ 1909ի կիլիկեան կոտորածներուն զուգահեռ՝ Օսմանեան Կայսրութեան ենթակայ Սուրիոյ հիւսիս-արեւմտեան հայաբնակ վայրերուն մէջ տեղի ունեցած ջարդերն ու վնասները եւ անոնց հետեւանքները: Ներկայացնելէ ետք Անտիոքի, Քեսապի, Հալէպի եւ շրջակայքի հայոց դիմագրաւած սպանդն ու հետապնդումները, կողոպուտը, քանդումներն ու արտաքսումը, հեղինակը կը մանրամասնէ այդ շրջանի Մուսա Լեռան հայութեան դիմագրաւած ահաբեկումի վտանգը, ջարդ-կողոպուտ-աքսորի սարսափն ու սպառնալիքը, մուսալեռցիներու դիմադրութիւնը, օսմանեան տեղական իշխանութեանց մասնակցութիւնը սպանութիւններուն, օտար միջամտութիւնը՝ կանխարգիլելու-սահմանափակելու յարձակումներն ու սպանդը, ապա նաեւ՝ իւրաքանչիւր յարանուանութեան կրած զոհերուն թիւը, կը ներկայացնէ հետեւանքները՝ հրկիզուած տուն ու խանութներու, որբերու եւ այրիներու թիւերը, նիւթական վնասները՝ ըստ գիւղի: Հեղինակը կ'անդրադառնայ նաեւ կոտորածներուն եւ աւերին արտասահմանեան արձագանգին, Մուսա Լեռ փութացուած հայ (միութենական եւ եկեղեցական) թէ օտար նպաստներուն: Հուսկ, հեղինակը կ'արժեւորէ կոտորածէն ետք տեղի ունեցած եւ ջարդարարութեան տարողութեան չհամապատասխանող կեղծ դատավարութիւններուն:Item The Evolution of the Armenian Protestant Churches in Musa Dagh, 1840-1914(1996) Vahram L. ShemmassianՄուսա լերան վրայ հայերը կը բնակէին հիմնական վեց գիւղերու` Պիթիասի, Հաճի Հապիպլիի, Սողուն Օլուգի, Խըտըր Պէկի, Վագըֆի եւ Քեպուսինի մէջ, ուր աւետարանական շարժումն սկսաւ միայն 1840ական թուականներուն, որպէս հետեւանք նախ Պոլսոյ մէջ սկսած հոգեւոր արթնութեան, որ ձեւով մը կը հակադրուէր Մայր Եկեղեցիի լճացումին, եւ ապա Ամերիկեան Պորտ Ընկերակցութեան արեւելք ղրկած միսիոնարներու ճիգերուն։ Սկզբնական օրերուն Անտիոքի մէջ առկայութեան կոչուող թոյլ կազմակերպութենէ մըն էր, որ յետագային անիկա պիտի փորձէր արմատ նետել նախ Պիթիասի եւ Հաճի Հապիպլիի մէջ 1860ական թուականներուն, ուրկէ շարժումը պիտի տարածուէր Եողուն Օլուգ (1869), Խըտըր Պէկ եւ Վագըֆ (1880ականներուն) եւ Քեպուսին՝ քչիկ մը աւելի ուշ՝ 1871-ին։ Այսուհանդերձ՝ դիւրին չեղաւ հաստատումը Աւետարանականութեան, որ ապրեցաւ բաւական վերիվայրումներ։ Այս էր պատճառը, որ տեղուոյն վրայ հաստատուած միսիոնարներ մէկէ աւելի անգամներ ստիպուած ըլլային յետս կոչելու առջի խանդավառութիւնը իրենց սկզբնական տեղեկագիրերուն, որոնք միշտ ալ առաքուեցան Այնթապի Կեդրոնական Թուրքիոյ առաքելութիւնը՝ անկէ փոխանցուելու համար կեդրոն՝ Պոսթոն: Դժուար սկսուած եւ դժուար ալ արմատաւորուող այս շարժումն ըստ տուեալներու 1906ին կը հաշուէր մօտ 675, այսինքն Մուսա Լերան հայ բնակչութեան գրեթէ 8-10 տոկոսը, իսկ Սբ. Գիրքի շաբաթօրեայ սերտողութեան կը հետեւէին 382 եւ Կիրակնօրեայ Դպրոցին՝ 401 հայեր եւ հայուհիներ։ «Այս թիւերը սակայն,- կ՛եզրակացնէ հեղինակը,— կծկուեցան Համաշխարհային Առաջին Պատերազմի տարիներուն գաղթականութեան պատճառով եւ անոր յաջորդող Պիթիասի կարգ մը բողոքական ընտանիքներուն տասանորդումով, եւ Փոր Սայիտ հաստատուած գաղթական այլ ընտանիքներու Միացեալ Նահանգներ գաղթով։ Առ այդ՝ երբ 1919ին վերապրողներ վերադարձան Մուսա լեռ՝ բողոքական համայնքը գործի անցաւ տկարացած վիճակով»։Item The Musa Dagh Armenians: A Socioeconomic and Cultural History 1919-1939(2015) Vahram L. ShemmassianAuthored by Prof. Vahram L. Shemmassian the book is a detailed and thorough examination of the Armenians of Musa Dagh before their relocation in Anjar. It documents their extensive life, the social aspect, agriculture, trades, migration and cultural manifestations.